Regionaal Archief Tilburg digitaliseert schepenbankarchieven

GMS heeft al vele schepenbankenarchieven gedigitaliseerd. Zo digitaliseert GMS wederom deze schepenbankarchieven voor Regionaal Archief Tilburg. Om het belang van de digitalisering van het schepenbankenarchief te begrijpen is het goed om de functie en geschiedenis van de schepenbank te kennen.

Historische waarde van schepenbanken

Karel de Grote heeft de schepenbanken rond 800 ingesteld. Oorspronkelijk was de schepenbank een regionale rechtbank, maar later in de Middeleeuwen ontwikkelde het zich tot een politiek orgaan. Dit is vergelijkbaar met wat nu ‘gemeentes’ zijn. De schepenbank kende leden tussen de zeven en twaalf personen en werden schepenen genoemd.

Tot de hoofdtaken en belangrijkste functies van een schepenbank behoorde het volgende:

• Juridische functie
  In het Karolingische Rijk bestond deze politieke instelling uit een college van rechters, die zich permanent bezighielden met de rechtspraak voor de landsheer.
• Bestuurlijke taken.
  In de Late Middeleeuwen kregen schepenbanken ook bestuurlijke taken. Ze begonnen te lijken op onze huidige ‘gemeente’. De schepenen bespraken op de zogenoemde ‘geërfdendagen’ (gouwdagen) het beleid van de gemeente, hielden zich bezig met de financiën en te innen belastingen voor hun landsheer. Daarnaast waren ze betrokken bij de aanstelling van onder andere vroedvrouwen en onderwijzers.

De betekenis ‘rechtbank’ voor schepenbanken is dus veel te beperkt. De eerste eeuwen, tussen globaal 800 en 1200, hadden schepenbanken voornamelijk de juridische functie, maar later kwamen daar allerlei bestuurlijke taken bij en ontwikkelde de schepenbank zich tot een soort gemeente.

Het is dan ook niet vreemd dat organisaties als Regionaal Archief Tilburg deze archieven laten digitaliseren!